ÖZEL EĞİTİM EĞİTMENİ OLMAK
Özel eğitim; bu eğitime ihtiyacı olan bireylerin gereksinimlerini karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş programları ve yöntemleri ile onların engel ve özelliklerine göre uygun ortamda sürdürülen eğitimdir.
Özel eğitimin genel eğitimden ayrıldığı nokta; genel eğitim çevrenin ortalaması alınarak uygulanır. Özel eğitim ise bireyin ihtiyacına yöneliktir ve kişiseldir. Bireyin yetersizlik nedeniyle yaşadığı ortama yaş ve cinsiyetine göre oynaması gereken rolleri gereği gibi gerçekleştirememesi söz konusudur. Bu kişilerin bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri yaşıtlarına göre farklılık gösterir. Özel eğitimin amacı yetersizliğin engele dönüşmesini önlemektir. Kendi becerileri doğrultusunda bireyi topluma kazandırmak ve bağımsız hatta üretken bir kişi yetiştirmek hedeflenir.
Özel eğitim eğitmeni olabilmek için gerekli koşullar şunlardır; Üniversitelerin dört yıllık eğitim veren Özel Eğitim Öğretmenliği Bölümü’nden mezun olmak. İlgili mesleğin eğitim uzmanlık alanı da eklendiğinde toplamda beş senelik bir eğitim-öğretim sürecini kapsamaktadır. Öğretmenlik mesleğine ilgi duymak çok önemlidir. Şüphesiz her meslek ilgi ve merakla başlar. Ancak öğretmenlik hele ki özel çocuklara yapılacak olan eğitmenlik biraz daha ilgi ve özveri istemektedir. Bu kişilerin empati duygusu yüksek olmalıdır. Çocuklarla iyi anlaşabilmeli ve kaliteli iletişim kurabilmelidir. İyi bir öğretici olmak bu mesleğin gerekliliklerinden biridir. Meslek sahibi olan eğitmenler Kamu Personeli Seçme Sınavı ile atanabilir veya özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışabilirler.
Üniversitelerin 4 yıllık lisans süreci içerisinde; zihin yetersizliği ve otizm spektrum, işitme ve görme yetersizliği, çocuk gelişimi, öğretim ilke ve yöntemleri, özel öğretimde okuma ve yazma becerileri, özel eğitimde fiziksel beceriler, özel eğitimde aile gibi dersler verilir.
Olağan çocukların öğrendiği temel şeyler olan giyinme, yeme içme gibi şeyler çocuğa kazandırılarak kendi kendine yetebilme olanağı sağlanılması istenir. Temel yaşam becerileri kazanan engelli bireylerin mutlu ve çevresine uyumlu olması pek tabidir.
Eğitimcilerin özel bireylerle doğru iletişim kurması gerekmektedir. Doğru iletişim kuran eğitmen sevgi ve özveri diliyle doğru öğretimi verebilir. Herhangi bir zihinsel, duygusal ya da fiziksel engeli olan bireyin eğitim hayatına devam edebilmesi için kendini yetiştirmiş kalifiye öğretmenlere ihtiyacı vardır. Bu akademik disiplinle yetişen eğitmenler özel bireyler için gerekli olan faydalı ortamı tahsis edebilirler. Alışılagelmiş öğretmenlik teknikleri bu konularda yetersiz kalır. O açıdan özel çocukların ihtiyacına yönelik özel öğretim teknikleri konuları eğitimci tarafından doğru irdelenmelidir.
Öğretmenlik sadece iş gücü değildir. İyi bir eğitimci bunu yaşam tarzı olarak benimseyendir. Geri dönüşlerin birebir alındığı bu meslek için öz yeterliliğin yüksek olması şarttır. Öz yeterlilik ne kadar yüksekse olumsuz durumlarla başa çıkmak o kadar kolaylaşacaktır. Sabırlılık ve disiplinli olmak gibi nitelikler eğitimciler de olması gerekir. Bir özel eğitim öğretmeni problem çözme becerisine sahip olmalıdır. Bireyin ailesi ile iyi ilişkiler kurabilme ve her zaman iletişimi sıcak tutabilmelidir. Çünkü karşılıklı verilen bilgiler ışığında özel bireyin ihtiyaçları daha hızlı ve kolay karşılanır. Gözlemci ve duyarlı olmalıdır. Bireyin isteklerini bu şekilde daha kolay çözümler. Çünkü eğitimini karşılayacağı bireyler farklı engellere sahip olabilir. Örneğin işitme ve konuşma engelli bir çocuğun isteklerini uygun bir gözlem ve analiz ile karşılar. Duyarlı olan eğitmen dikkatli olacaktır. Bu sayede özel durumları farklılık gösteren her çocuğa karşı kişisel kendine özgü bir iletişim oluşturabilir. Bu farklılıklar yanı sıra genel olarak özel eğitimcilerin iş tanımını şu şekilde yapabiliriz;
Ders işleyişini planlamak, geliştirmek ve uygulamak, etkin bir öğrenme sağlandıktan sonra bunu değerlendirmek, öğrenciye ilgisinin artması içi durumuna uygun materyaller hazırlamak ve kullanmak, öğrencilerin sahip oldukları engelin etkilerini sınıfta en aza indirerek eğitim sistemini kurmak ve dengeyi sağlamak, psikolog ve rehberlik gibi disiplinlerle sürekli iletişim halinde olmak.
Özel bir eğitim sınıfında, kararlarına güvenmeli ve kendisinden şüphe etmeye yer bırakmaması gerekir, aksi takdirde kontrolü kaybetmek çok kolay olabilir. Özel eğitim öğretmenler öğrencinin ihtiyaçlarını önceden kendi gözlemleriyle görebilecek düzeyde olabilmeli ve öğrenciye her zaman şefkatle yaklaşmalıdır. Gerekli eğitimi almış ve kendini yetiştirmiş özverili bir eğitmen, öğrenme yeteneğine sahip olmadıklarına inanan öğrencilere kendilerini doğru yönde kanıtlamalarının mümkün olduğunu gösterir düşündüklerinden çok daha fazlasını başarmalarına yardımcı olabilirler.
